ASO (test ilościowy)

Pomiar ASO (antystreptolizyny O) jest przydatny w ustaleniu, czy objawy chorobowe spowodowane są zakażeniem Streptococcus pyogenes. Zakażenie S. pyogenes jest jedną z najczęstszych przyczyn m.in. ostrego zapalenia gardła, zakażeń skóry, zapalenia migdałków (anginy), zapalenia płuc i szkarlatyny,  ponadto 10 spośród  80 serotypów paciorkowca ma właściwości reumatogenne. Badanie polega na pomiarze stężenia (miana)  przeciwciał ASO – antystreptolizyny O.  Są to przeciwciała swoiste dla egzotoksyny  O wytwarzanej w dużej ilości przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (w skrócie: PBHGA). ASO pojawiają się w surowicy już 1 do 3 tygodni po zakażeniu paciorkowcem, a najwyższe ich stężenie odnotowuje się w 3 do 6 tygodnia po zakażeniu. Streptolizyna O, toksyna  działaniu hemolitycznym  i cytotoksycznym, ułatwia rozprzestrzenianie się paciorkowca w zaatakowanym organizmie. Test jest szczególnie przydatny w diagnostyce ostrego zapalenia wsierdzia, streptokokowego szoku toksycznego, ostrej gorączki reumatycznej i ostrego zapalenia kłębuszkowego nerek. Czułość kliniczna badania  wynosi 50-80%.  Około 20%  chorych nie jest zdolnych do wytwarzania ASO  w  mierzalnej ilości,  a około 5% zdrowych ludzi ma miano ASO stale podwyższone.  W przypadku zakażenia  błon śluzowych zaleca się wykonanie wymazu mikrobiologicznego.  Podstawę do rozpoznania  zakażenia S. pyogenes  stanowi stwierdzenie wysokiego stężenia ASO  lub jego znacznego wzrostu. W przypadku objawów klinicznych, którym towarzysz niewielki wzrost  ASO,  test należy powtórzyć po 2-3 tygodniach.  Stężenie  ASO  do 200 IU/ml (jednostek międzynarodowych na mililitr) uważane jest za prawidłowe. Za podwyższone uważa się miano przekraczające 250 IU w przypadku dorosłych i 333 IU w przypadku dzieci.