Testosteron wolny
-
Opis
Pomiar testostronu wolnego (fT) jest wykonywany w zasadzie z analogicznych powodów jak pomiar testosteronu całkowitego (TT), w stanach, w których zmiany stężenia SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe) uniemożliwiają wykonanie pomiaru TT. Obniżone stężenia SHBG obserwuje się w otyłości, niedoczynności tarczycy, przy suplementacji androgenów i w zespole nerczycowym, podwyższone w marskości wątroby, nadczynności tarczycy i terapii estrogenowej. We krwi testosteron krąży w silnym połączeniu z SHBG (około 55 % całości) i w słabym z albuminą (mniej niż 44% całości). Niezwiązana postać – wolny testosteron (fT) i DHT (dihydrotestosteron) stanowi od 1 do 4 % całości TT u mężczyzn (górna granica osiągną przez sportowców i ciężko pracujących fizycznie) i 1 – 2% u kobiet. Formy: wolna i związana z albuminą tworzą formę testosteronu biodostępnego (BAT). Pomiary TT i fT w krwi obwodowej są istotne dla oceny bieżącej, przebiegu przyszłego rozwoju (androgenizacji) i starzenia się ustroju. Skutki niedoborów testosteronu mogą być różne w zależności od etapu rozwoju osobniczego, w którym nastąpiło upośledzenie podaży hormonu.